Ngày thứ sáu của hành trình thiêng liêng – 11/11/2025, đoàn Tăng Ni sinh Trường Trung cấp Phật học Hà Nội đã chính thức bước vào chiêm bái Câu Thi Na (Kushinagar, Ấn Độ) – thánh địa nơi Đức Thế Tôn nhập Vô Dư Y Niết Bàn, khép lại một đời hoằng hóa viên mãn.
Câu Thi Na không chỉ là một địa danh khảo cổ, mà còn là “điểm tĩnh” giữa dòng thời gian, nơi bậc Đại Giác đã nhẹ nhàng xả bỏ thân năm uẩn, để lại cho nhân loại bài học về vô thường, buông xả và giải thoát.
Đoàn do Thượng tọa Thích Tiến Đạt – Cố vấn Ban Giám hiệu Trường Trung cấp Phật học Hà Nội làm trưởng đoàn. Đi cùng đoàn còn có Thượng tọa Thích Thanh Tuyên – Thành viên Ban Bảo trợ học đường; Ðại đức Thích Thái Minh – Chánh Văn phòng Trường Trung cấp Phật học Hà Nội; Ni trưởng Thích Ðàm Khoa – Ủy viên Ban Giám hiệu, Trưởng Ban Bảo trợ học đường; Ni trưởng Thích Ðàm Hà – Ủy viên Ban Giám hiệu, Thủ quỹ nhà trường; Ni sư Thích Ðàm Vân – Thư ký Ban Giám hiệu, Chánh Giáo vụ nhà trường cùng chư Tôn đức Khối văn phòng Nhà trường.
Tại Đại điện Niết Bàn, trong không khí trang nghiêm và thanh tịnh, đoàn Tăng Ni sinh Trường Trung cấp Phật học Hà Nội đã long trọng cử hành lễ dâng y cúng dàng Đức Thế Tôn. Từng hàng Tăng Ni nối bước nhau, khoan thai nâng những mảnh y vàng rực rỡ trong ánh nắng sớm mai, rước từ cổng vào đại điện trong tiếng niệm Phật trầm hùng, tạo nên một khung cảnh thiêng liêng và cảm động. Mỗi tấm y được dâng lên không chỉ là biểu trưng của tịnh hạnh và lòng hiếu đạo, mà còn là tấm lòng tri ân sâu sắc đối với Đức Thế Tôn – Bậc Đại Giác đã hiến trọn cuộc đời để soi đường cho nhân loại.
Sau đó, đoàn thành kính niêm hương đỉnh lễ tôn tượng Đức Phật Niết Bàn nằm theo tư thế sư tử nằm (sīhaseyya) – biểu tượng cho trí tuệ tự tại, tâm an nhiên giữa bản chất vô thường và vô ngã của vạn pháp.
Trong thời khắc ấy, Thượng tọa Thích Tiến Đạt đã giảng giải cho đại chúng nghe về lịch sử hình thành thánh tích Kushinagar, từ buổi sơ khai khảo cổ đến những dấu tích còn lại của kim thân Phật, giúp Tăng Ni sinh hiểu sâu hơn ý nghĩa giáo pháp được kết tinh nơi đây. Sau đó, Thượng tọa cung kính tuyên đọc Kinh Di Giáo – bản kinh cuối cùng của Đức Phật.
Mỗi lời kinh vang lên như tiếng vọng vượt thời gian, đưa người nghe trở lại khoảnh khắc thiêng liêng khi Như Lai ân cần di huấn: “HÃY TỰ MÌNH LÀ NGỌN ĐÈN CHO CHÍNH MÌNH.”
Lời dạy ấy giản dị mà sâu thẳm, như ngọn đuốc sáng soi đường, nhắc nhở mỗi hành giả phải tự nương tựa nơi chính mình, lấy trí tuệ và giới đức làm ngọn đèn dẫn đạo.
Tiếp đó, đoàn đến chiêm bái Tháp Hỏa táng Ramabhar, nằm cách Đại điện khoảng 1,5 km về phía Đông Nam. Đây cũng chính là nơi kim thân Đức Phật được trà tỳ sau khi Ngài nhập Niết Bàn. Tháp Ramabhar được xây dựng bằng gạch đỏ, cao khoảng 15 mét, tọa lạc giữa khung cảnh thanh bình của Kushinagar. Dưới lớp gạch cổ kính ấy là nơi lưu dấu ngọn lửa cuối cùng đã hỏa táng báo thân của Đức Từ Phụ Thích Ca Mâu Ni, mở ra sự bất tử của Pháp thân giữa dòng lịch sử nhân loại.
Xung quanh khu vực còn nhiều dấu tích của các Tịnh xá cổ từng thuộc quần thể Phật giáo thời xưa, nay vẫn còn phảng phất nét uy nghiêm, khiến người chiêm bái cảm nhận rõ hơn sự hiện diện tĩnh lặng mà bất diệt của bậc Giác Ngộ.
Tại đây, Thượng tọa Thích Tiến Đạt lại một lần nữa chia sẻ về nghi lễ hỏa táng của Đức Phật và quá trình phân chia xá lợi, giúp đại chúng hiểu rõ hơn giá trị lịch sử và biểu tượng của sự viên mãn – nơi kết thúc không phải là chấm hết, mà là sự tiếp nối trong tinh thần giác ngộ.
Rời Kushinagar, đoàn di chuyển về vùng Patna, và dừng chân tại Bảo tháp Kesariya (Kesariya Stupa) – một trong những thánh tích Phật giáo quan trọng bậc nhất Ấn Độ.
Theo truyền thuyết, khi Đức Thế Tôn rời thành Tỳ Xá Ly để đến Câu Thi Na nhập Niết Bàn, dân chúng đã tiễn đưa Ngài đến nơi này. Trước khi chia tay, Ngài trao lại bình bát – pháp vật tượng trưng cho hạnh bố thí và lòng từ bi vô lượng. Như một biểu tượng của lòng tôn kính, người dân đã dựng lên Bảo tháp Kesariya để tôn thờ và tưởng niệm.
Thượng tọa Thích Tiến Đạt đã giảng giải về nguồn gốc, cấu trúc và ý nghĩa biểu trưng của Bảo tháp, giúp đoàn hiểu rằng mỗi viên gạch nơi đây là một lời nhắc nhở về tâm hiếu đạo và lòng tri ân Đức Phật.
Tiếp nối hành trình, đoàn tiến về Tinh xá Trùng Cát (Vesali/ Vaishali) – một địa danh mang dấu ấn vàng son trong lịch sử Tăng đoàn Phật giáo.
Tại đây, Thượng tọa Thích Tiến Đạt đã thuyết giảng về vai trò của Vesali trong sự phát triển Tăng đoàn thời Đức Phật, đặc biệt là sự kiện di mẫu Maha Pajapati Gotami (Ba Xà Ba Đề) cùng các công nương dòng Thích Ca được Đức Thế Tôn cho phép xuất gia, khai sinh Ni đoàn Phật giáo đầu tiên trong lịch sử nhân loại.
Sự kiện ấy không chỉ mở ra một kỷ nguyên mới của Phật giáo, mà còn là biểu tượng tiên phong về nhân quyền, bình đẳng giới và giá trị giải thoát bình đẳng cho mọi người, bất kể nam hay nữ.
Đoàn cũng đã chiêm bái nơi thờ xá lợi Phật tại Vesali, lắng nghe Thượng tọa giảng giải về ý nghĩa việc tôn thờ xá lợi như một nhịp cầu nối giữa lòng tôn kính và sự thực hành chính pháp trong đời sống hiện tại.
Ngày thứ sáu của hành trình – từ Câu Thi Na, nơi Như Lai an nhiên rời khỏi cuộc đời, đến Vesali, nơi Ni đoàn được khai sinh là bức tranh nối liền giữa kết thúc và khởi đầu, giữa Niết Bàn tịch tĩnh và dòng chảy tiếp nối của giáo pháp.
Mỗi lời giảng của Thượng tọa Thích Tiến Đạt tại các thánh tích đều như sợi chỉ đỏ kết nối quá khứ – hiện tại – tương lai, giúp đại chúng không chỉ chiêm bái bằng đôi mắt, mà còn hành hương bằng cả tâm và tuệ, để cảm nhận sâu sắc tinh thần vô ngã, từ bi và trí tuệ của Đức Phật.
Hành trình ngày thứ sáu vì thế không chỉ là cuộc du hành trên đất Phật, mà là một cuộc trở về trong tâm, nơi mỗi bước chân là một bài học, mỗi lời giảng là một ngọn đèn soi sáng con đường hướng đến giác ngộ.
Diệu Tường – Tiến Lộc
