Tiếp nối chương trình Pháp hội Dược Sư truyền thống lần thứ XX tại chùa Bằng – Linh Tiên Tự (phường Hoàng Liệt, TP. Hà Nội), ngày 14/10/2025 (nhằm ngày 23/08 năm Ất Tỵ), dù trời mưa nặng hạt, hàng trăm Phật tử đạo tràng Pháp Hoa đã vân tập về đây; tiếp tục được nghe pháp thoại và tụng kinh Dược Sư, cầu nguyện quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
- Trong không khí trang nghiêm, Ni sư Thích Tâm Chính – Ủy viên Ban Hoằng pháp TƯGH, Trụ trì chùa Vẽ (TP. Hải Phòng) đã có thời pháp thoại về chủ đề: “Ý nghĩa kinh Dược Sư dựa trên nền tảng căn bản của 12 điều nguyện của Đức Phật Dược Sư”.
Lời đầu tiên, Ni sư gửi lời chúc đến toàn thể quý Phật tử thân khỏe tâm an, tâm bồ đề kiên cố, tiến tu trên con đường giải thoát giác ngộ, luôn sống thực hành theo hạnh nguyện của Đức Dược Sư Quang Vương Như Lai.
Ni sư nhấn mạnh: Đầu xuân năm mới, các chùa ở Việt Nam thường lập đàn cầu quốc thái dân an, chúng sinh an lạc. Một trong những phúc điền mà con người được thụ hưởng là thọ mạng. Thọ mạng là quan trọng nhất. Dù tài sản có nhiều, nhưng nếu không có sức khỏe thì con người cũng không có cơ hội hưởng các lợi lạc. Kinh Dược Sư có ý nghĩa cốt lõi cầu nguyện thân tâm khỏe mạnh, tiêu trì tật bệnh, tai ương, để kéo dài tuổi thọ, giúp con người an lạc, hạnh phúc. Trì tụng kinh Dược Sư giúp tăng trưởng thiện lành, nuôi dưỡng lòng từ bi, chuyển hóa khổ đau, đi đến con đường tu tập của Đức Dược Sư Quang Vương Như Lai. Đây là vị Phật có tâm nguyện, lòng từ bi để cứu chữa tật bệnh cho con người. Ai nhất tâm trì danh hiệu của Ngài chẳng những bệnh tật tiêu trừ mà tâm an, thân khỏe, thọ mạng được lâu dài. Bởi vậy, không chỉ dịp đầu năm hay ngày vía Đức Phật Dược Sư mà bất kỳ thời điểm nào trong năm, các chùa đều tổ chức Đàn Dược Sư để các Phật tử về chùa, nghe pháp, trì tụng kinh, niệm danh hiệu của Ngài.
Hình tượng thường thấy của Đức Phật Dược Sư là tay trái cầm bình cam lộ (tượng trưng cho sự chữa lành, cứu độ chúng sinh); tay phải đặt trên đùi, lòng bàn tay hướng ra bên ngoài, ngón tay chạm xuống đất (thể hiện sự ban phúc lành, còn gọi là ấn xúc địa). Cũng có một số tượng, tranh vẽ tay phải của Ngài kiết ấn thí nguyện, hoặc cầm cành thuốc, hoặc cầm bánh xe pháp luân (tượng trưng cho Phật pháp luôn xoay chuyển như bánh xe). Bên trái Đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang là Bồ Tát Nhật Quang (tượng trưng cho ánh sáng), bên phải là Bồ Tát Nguyệt Quang (tượng trưng cho sự mát mẻ, trong sáng).
Ni sư giảng giải, Đức Phật Dược Sư xây dựng thế giới tịnh lưu ly trên căn bản 12 lời nguyện; trong đó có những lời nguyện giống với 48 lời nguyện của Đức Phật A Di Đà. Chúng ứng vào hoàn cảnh xã hội và xu hướng nhu cầu cuộc sống con người ở cõi Ta bà.
Với lời nguyện thứ nhất, Đức Phật Dược Sư phát nguyện vô thượng bồ đề, đạt được trí tuệ tột đỉnh, giúp cho chúng sinh được thoát khổ đau, được an vui, biết quay lại để phục vụ cho người khác. Trong thời đại văn minh, hiện đại; trí tuệ con người đã tạo ra nhiều tiện nghi cuộc sống. Nhưng nếu loài người phát huy trí tuệ trên tầm cao đó, mà không có lòng từ bi và tình yêu thương thì chúng ta không thể hướng đến việc phục vụ cho nhân loại. Hằng ngày, quý Phật tử tụng kinh Dược Sư, niệm danh hiệu Ngài, thì hãy nhớ đến lời nguyện thứ nhất để nỗ lực học hỏi, nâng cao hiểu biết, thực hành và xây dựng thế giới Ta bà này văn minh, tốt đẹp, an lạc giống như thế giới Tịnh Lưu Ly của Đức Phật Dược Sư.
Lời nguyện thứ hai, Ni sư căn dặn mỗi người hãy quay trở về, xét lại bản thân xem có tì vết không, có xấu ác không. Từ đó, học theo hạnh của Ngài để điều chỉnh và sửa sai dần dần. “Thân trong sạch” là chuyển đổi “thân” thành “thân công đức”, dùng thân để phục vụ cho chúng sinh và giác ngộ. Tu tập cho bản thân, thành tựu cho bản thân; sau đó mang tình thương độ cho tha nhân. Mỗi người cần phát triển tâm từ bi, thực hành lục độ Ba La Mật; ngoài ra, thực hành tự lợi và lợi tha, hành bồ tát đạo.
Vì chúng sinh còn nhiều nghiệp chướng, phiền não; nên khi niệm Phật Dược Sư, chúng ta nhớ đến lời nguyện thứ 3, cố gắng tìm cách tốt nhất để hóa giải thân tâm, từ bỏ xấu ác, dùng phương tiện để hóa giải đau khổ.
Trong lời nguyện thứ 4, nếu mọi người chỉ lo cho riêng mình thì sẽ tạo ra sự tranh chấp ở đời. Thấy như vậy, Đức Phật Dược Sư nguyện chuyển tâm ích kỷ của con người thành tâm vị tha. Ngài nhắc nhở chúng ta sống trong đại chúng phải hòa hợp, thương yêu, đoàn kết với nhau để phát bồ đề tâm.
Lời nguyện thứ 5 nêu rõ: Khi học, đọc Kinh Dược Sư; nếu gặp lầm lỗi, chúng ta ăn năn, hối cải, trở lại tiến tu và thân tâm hướng thiện trở lại để tinh tấn tu học. Tức là khởi vọng niệm là tâm xấu ác, nhưng diệt được vọng niệm là tâm thanh tịnh.
Lời nguyện thứ 6 mang ý nghĩa Đức Phật Dược Sư có phương tiện để giúp đỡ, chuyển đổi cuộc sống của con người xấu ác thành con người hướng đến vô thượng bồ đề. Nếu biết tu, sống theo lời dạy của Đức Phật, dần dần con người sẽ được giải thoát. Chúng ta noi theo gương tốt của Đức Phật Dược Sư, giúp đỡ những người kém may mắn hơn mình, tùy theo phước báu và uy tín của mỗi người; từ đó, tạo phúc đức cho bản thân.
Với lời nguyện thứ 7 có thể thấy, ngày nay, lời nguyện của Đức Phật Dược Sư được thể hiện qua các hình ảnh từ bi của quý Tăng Ni, Phật tử như các hoạt động từ thiện, cứu trợ. Đó cũng là truyền thống nghìn đời của dân tộc Việt Nam “lá lành đùm lá rách”. Tình thương vô ngã, vị tha của người đệ tử Phật là ban trải lòng từ bi bao la đến muôn loài; giải tỏa tâm khổ đau vì bệnh nghiệp, thân khổ đau vì nghèo đói.
Lời nguyện thứ 8 của Đức Phật Dược Sư bày tỏ những người mang thân phụ nữ được cho là chịu nhiều đau khổ. Đức Phật Dược Sư có cách để hướng họ tu hành, chuyển thân nữ thành thân nam; bằng cách chuyển đổi tâm và nghiệp của người phụ nữ thành nam. Nương theo Đức Phật Dược Sư, người nữ hãy tự phấn đấu đi lên, sống độc lập, làm chủ bản thân mình.
Lời nguyện thứ 9 khuyên Phật tử là người tu học chân chính, chúng ta phải có đạo lực, uy lực, có phương tiện, trí tuệ để những người theo tà đạo trở về chính đạo.
Lời nguyện thứ 10, Đức Phật nguyện cứu độ những người oan khiên, tù tội, chịu khổ vì vô minh, giúp họ giải thoát, học đạo, trở nên người có trí tuệ, đạo đức và nhân cách thánh thiện. Cõi Tịnh Lưu Ly là nơi Ngài giáo hóa để ai đến đó cũng trở thành bậc có tâm sáng và đời sống hiền thiện.
Lời nguyện thứ mười một, Ngài nguyện cứu giúp người đói khổ, khiến họ được no đủ và khai mở pháp vị. Ni sư dạy: thực hành lời nguyện này là biết ăn chay, không sát sinh, biết sống tiết độ, sẻ chia, lấy hạnh bố thí làm niềm vui.
Lời nguyện thứ mười hai, Đức Phật Dược Sư nguyện cứu giúp người thiếu thốn áo quần, đem đến đầy đủ tiện nghi và lòng an vui. Ý nghĩa sâu xa là Ngài muốn con người biết che chở, sưởi ấm nhau bằng tâm từ bi và hành động thiện lành.
Từ 12 lời nguyện, Đức Phật Dược Sư xây dựng cõi Đông Phương Tịnh Độ (Tịnh Lưu Ly) là một thế giới tốt đẹp, giáo dục hướng thượng, sống chung với các bậc Bồ Tát đại từ, đại bi, đại trí, đại nguyện. Dưới sự hướng dẫn của Đức Phật Dược Sư, người dân ở cõi Tịnh Lưu Ly được hưởng những phương tiện tốt đẹp nhất; vì vậy, tiến nhanh nhất đến quả vị Vô thượng Chính đẳng giác. Từ đó, Ni sư Thích Tâm Chính khuyến tấn quý Phật tử chuẩn bị hành trang, tư lương, noi theo hạnh nguyện của Đức Phật Dược Sư để đạt được điều đó. Mỗi người có thể xây dựng thế giới Tịnh Lưu Ly ở ngay trong tự thân và ngay tại ngôi chùa thân thương đang tu học.
Cũng như 4 ngày qua – mỗi ngày 3 thời kinh, trong khói hương trầm quyện tỏa, đại chúng tiếp tục tụng kinh Dược Sư, niệm danh hiệu Phật; cầu nguyện quốc thái dân an, phong điều vũ thuận, người người được an vui hạnh phúc. Việc trì tụng kinh Dược Sư trong pháp hội cũng là dịp để mọi người cùng nhau hướng tâm về ánh sáng từ bi của Đức Phật Dược Sư – vị Phật biểu trưng cho năng lực chữa lành và hạnh nguyện cứu khổ cứu nạn.
Thực hiện: Thanh Hòa, Cộng Hòa
