Sáng ngày 16/11/2025 (nhằm ngày 27/09 năm Ất Tỵ), tại chùa Quán Sứ (Hà Nội) – trụ sở TW GHPGVN, trong không khí ấm tình đạo vị, Ban Văn hóa TW GHPGVN đã tổ chức chương trình trà đàm với chủ đề “Bảo tồn, kế thừa, phát huy giá trị văn hóa Phật giáo Việt Nam qua các loại hình nghệ thuật truyền thống và đương đại”.
Quang lâm chứng minh có Trưởng lão Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu – UVTT HĐCM, Phó Chủ tịch thường trực HĐTS GHPGVN; Thượng tọa Thích Thanh Tuấn – Phó Tổng thư ký, Chánh Văn phòng TW GHPGVN; Hòa thượng Thích Thọ Lạc – UVTT HĐTS, Trưởng Ban Văn hóa TW GHPGVN; cùng sự tham dự của chư tôn đức GHPGVN; đại diện các bộ, ban ngành trung ương; các học giả; những người quan tâm, yêu mến Phật giáo.
Mở đầu buổi trà đàm, trà sư đã giới thiệu về thiền trà với những ý nghĩa đặc sắc. Văn hóa trà của người Việt từ lâu đã đi sâu vào tiềm thức và có mặt ở mọi sự kiện, lễ hội quan trọng trong năm. “Trà Lễ” trong giao tiếp ứng xử ở Việt Nam như một giá trị tinh thần không thể thiếu của cuộc sống hiện nay.
Sau 3 tiếng chuông tỉnh thức, các trà sư dâng phẩm trà “Sen thiền” đặc biệt lên chư tôn đức (sen hái từ Tây Hồ – Hà Nội, trà cổ thụ hơn 300 năm từ Tà Xùa – Sơn La). Sau đó, toàn thể đại chúng được thưởng một phẩm trà đã đoạt Huy chương vàng trong cuộc thi về trà tại Úc năm 2025. Trên mỗi chén trà sẽ có 1 câu thiền ngữ dành cho người thưởng trà.
“Chén trà trong hai tay
Chính niệm nâng tròn đầy
Thân và tâm an trú
Bây giờ và ở đây”
Trà không chỉ kết nối tâm giao giữa những người bạn đạo, trà còn là phương tiện quay lại bản thể của mình. Nâng chén trà trên tay, mỗi người quay lại bên trong chính mình và thưởng trà trong chính niệm.
Phát biểu khai mạc, Hòa thượng Thích Thọ Lạc giới thiệu về 4 đề án mà Ban Văn hóa TW GHPGVN đang triển khai gồm: Ngôn ngữ, pháp phục, kiến trúc và di sản – thống nhất trong đa dạng. Việt Nam có các vùng miền với những nét đặc trưng khác nhau, Phật giáo Việt Nam cũng có nhiều hệ phái; bởi vậy, việc tìm ra nét chung cũng như giữ gìn nét riêng là vô cùng cần thiết. Việc bảo tồn, kế thừa, phát huy giá trị văn hóa Phật giáo Việt Nam có thể bằng nhiều hình thức; và các loại hình nghệ thuật cũng là một trong số đó. Mới đây, Ban Văn hóa cũng đã phát động cuộc vận động sáng tác nghệ thuật Phật giáo “Sáng Đạo trong đời” năm 2025 với 8 hạng mục sáng tác thuộc nhiều lĩnh vực: Văn học nghệ thuật, Âm nhạc và Nghệ thuật trình diễn, Thời trang và ứng dụng, Kiến trúc lễ hội, Thiết kế, Truyền thông và xuất bản, Ẩm thực lễ hội, Trải nghiệm và Hoạt động cộng đồng, Hợp tác liên ngành. Hòa thượng hi vọng cuộc phát động sẽ đạt được nhiều kết quả tốt đẹp; và thông qua sức mạnh của các loại hình nghệ thuật, chương trình sẽ lan tỏa Phật pháp vào đời sống, để ánh sáng đạo hiện hữu trong từng hơi thở cuộc đời, góp phần làm “sáng đạo trong đời”, nuôi dưỡng tâm hồn hướng thiện.
Một phần vô cùng quan trọng trong buổi trà đàm đầu tiên này là phiên trao đổi Phật giáo với chính trị thời kỳ Lý – Trần, với 4 diễn giả gồm: GS.TS. Đỗ Quang Hưng – Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tôn giáo, Nhà văn Hoàng Quốc Hải – Tác giả 02 bộ tiểu thuyết “Tám triều vua Lý” và “Bão táp triều Trần”, PGS.TS. Nguyễn Thị Phương Chi – Nguyên Phó Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử – Viện Sử học, TS. Mai Thị Thơm – Viện Nghiên cứu Trần Nhân Tông. Nội dung thảo luận xoay quanh các chủ đề như: Khái quát thời kỳ Lý – Trần trong lịch sử dân tộc, Vai trò của Phật giáo đối với xã hội Việt Nam thời kỳ Lý – Trần, Triết lý Phật giáo với đường lối trị nước của hai triều đại Lý – Trần, Đặc trưng tư tưởng của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, Tinh thần “hộ quốc an dân”, Vai trò Tăng Ni Phật giáo trong xã hội Việt Nam thời kỳ Lý – Trần,…
Đây là buổi đầu tiên trong chuỗi 52 chương trình trà đàm “Sáng đạo trong đời” do Ban Văn hóa TW GHPGVN tổ chức, dự kiến sẽ diễn ra liên tục thời gian tới. Phiên trao đổi khép lại nhưng dư âm còn đọng lại, khơi mở nhiều suy ngẫm về giá trị Phật giáo trong sự nghiệp dựng nước giữ nước và trong đời sống hôm nay.
Thực hiện: Thanh Hòa, Quang Phước
